Vöi descrivar in surdina
al cumün in dù su nà,
che cun Mantua al cunfina
pena föra dlà cità,
e val cunti cmà su bun
'l è 'l cumün ad Cürtatun

Al è grand ad teritori
cun frasiun e cun paes,
che sa vérsi 'l repertori
gh hu da dirvan par 'n mes,
ma stè mia bruntulà
parchè hu pena cumincià.

Gnint indüstri ch'a s'inquina
ma sul verd e aria fina,
gh è gugiöi casèi e stali
cun li môschi e li sansali,
al furment e furmentun
cun papavar e giaun.

Ghè dli vólti udur ad masa
ch'l è 'n prufûm che l'èrba ingrasa
e ch'al fà slargà i palmun
a tûti quëi ad Cürtatun.
Dès cumincia 'l riturnèl
e insiëm a më cantèl.

San Silvestar di stradèi
Muntanèra di bèi pütèi,
Bascold a dli campani
e Alvada dli muntagni,
a li Grasii 'l santüari
cun la fera e i madunari.

A gh è l'Eremu 'l Serai
Barcunsèl cul pôs di tai,
li Muranti cul Saiòt
l'Usun e 'l lagh cun i cüròt,
Mulin vèc e Mesalana
ch'l è da Mantua póch luntana.

Al Curubiöl cun i Casòt,
la strada Santa cu l'Asnòt,
li Cusani e la Saitina
Mûciafam e la Gasina,
San Luis e Culumbina
e la tôr dla Madunina.

Lì Barsèli cun al Còrbul
in Ciarèla pasa 'l Lodul,
canal dla Sënga cul Singhin,
la Fòsaviva e 'l Canalin.
La Roca i Runch Castèl Mèrlin
Palas dal Diaul ch'l è lë davsin.

Saca i Ulum Surgentia
Cantalûpa lë par via.
Gh è San Lurens Punt dal Vintün
che in s'al cunfin i è dal cumün,
e pöl pensar an qualchidün
ch'i è abandunà ch'a i è da nsün.

Gh ôm la ciavga i gh dis dal Papa,
ma la rëma 'l è 'n pó fiapa,
ma më n'atra nà gh l'hu mia
e se propria l'av pias mia
a fè sensa far la spia
la ciapè e la bütè via.

E vardè stè mia supià
parchè tant vöi seguità.
Però 's vëd ch'a su distrat
ma smengavi in dal ritrat,
da suntaragh Cürtatun,
ch'a 'l è gnanca na frasiun,

i è tre cà che sensa erur
li gh ha vì però l'unur
da batsar tût al cumün
sensa spëndan gnanca ün.
Quèl adès a v'hu cuntà
e 'v sarì an pó mbientà.

V'hu spiegà geugrafia
cun an pó d'ecunumia
e 'v l'hu dët anca 't survia
che par trenta dë gh n'avria.
Ma dès cambi 'l riturnèl
che pû avanti gnarà 'l bèl.

In dlà storia quëla scrëta
a gh è i mëla dla Tuscana
che da eroi i à dat vëta
par la libertà Italiana,
e ad fianch ai Quatar Vent
i gh ha fat al monument.

Cumè i martiri dl'Aldriga
che i tudësch in da stà guèra
i era in dies e mës in riga
fucilà e sutrà par téra,
anca lor par tgnivl'in ment
i gh ha fat al monument.

Ma dès av dighi dla su gent
ch'l è nustrana al sent par sent,
a gh và ben al mòi el sût,
tant sl'è bèl cum'as l'è brût
se pó ndôma in dli frasiun
i è tra lor pasient e bun.

Gh è nè invidia e gelusia,
u s'la gh è par gnanch ch'la gh sia
I segrèt i i vegn a gala,
che se ün ciapà la bala
i al sà fin in segrestia
prëma ncôr ch'la gh vaga via.

Par an nòsi tûti alegar
par an lütu tûti negar,
na qual critica la gh è,
ma se ün al gh ha 'n parchè
as sentôm tûti 'n duver
s'as pöl da faragh an piaser.

Però caru al mè letur
a t'al dighi cun dulur,
ch ha gh è anca 'n qual cuiun
in dla gent ad Curtatun
ma vardè chi è mia infetiv
i è sul dür an pó tardiv.

Dès va spieghi li stagiun
quel che brût e quel che bun,
prëmavera 'n pó balsana,
in aftum gh ôm la fümana,
frëd e sel a gh è d'invèran,
cald istà ch'al par 'n infèran.

Sa parlôma dla cusina
a l'è pû che casalina,
cuminciôm cul bevr in vin,
pu turtèi e agnulin,
macarun e taiadèli,
e risòt cun salamèli.

fôm i craut cun al cudghin
la pulenta cul pucin,
salam, pulastar e capun
e vin lambrusch fà da bivrun,
sbrisuluna e chisulin
li fartèli e pu 'l nusin.

Al dialèt 'l è 'n pó prüsian,
a l'è dür e grusulan,
cume i cai ch'a gh eva li man
di nostar noni paisan,
a l'è mia cmè quël 'd cità
ch'l è pû duls pû delicà.

Chë gh ôm la parlada s-cèta
sa gh è quèl da dir dabun,
sensa tanta rimisiun,
a la dsôm dal a la sèta,
fin cul sindach u asesur
a gh ôm mia tanti lüsur,

si mantëgn mia quël chi a dët,
a vèrsôm al rübinët,
sia chi sia a l'ustaria
u chi sia in canturia,
sensa tant a strulicà,
a gh ha dsôm ch'a i ha cünà.

Dès però sun sût e biût,
ma më speri 'd ver dët tût,
forse quèl 'm su dismengà
ma credim a gh hu pû fià.
M'av digh l'ültma rarità
clè na vera amenità.

Cürtatun e Muntanèra,
'l è 'n scurmai da clatra guèra
par al re e par la regina,
le parchè montenegrina,
lû parchè l'era 'n umas
d'an mètr e mès cun i legnas.

Dès l'uslin 'l è ndà in sla vida,
e la fola 'l è sa fnida,
'v l'hu cuntada ben furnida,
e cuntent s'la v'è piasida,
ma sa 'f sì indurmensà,
scüsèm tant sa v'hu stufà.

L.B.